همه چیز راجع به لوله گالوانیزه

لوله گالوانیزه به لوله فولادی گفته می‌شود که برای حفاظت در مقابل خوردگی فلز و صدمه دیدن آن با فلز روی، روکش می‌گردد و روی آن پوشانده می‌شود. این پوشش‌دهی باعث افزایش طول عمر لوله نیز می‌گردد و حتی باعث بهبود عملکرد آن در برابر خوردگی و رسوبات می‌شود. این لوله‌ها از پیشینه‌ای غنی برخوردار هستند و همیشه از اهمیت بسیاری در خطوط آب‌رسانی و انتقال شهری برخوردار بوده‌اند. لوله‌های گالوانیزه به دو نوع آهنی و فولادی تقسیم می‌شوند که در ادامه بیشتر به آن‌ها خواهیم پرداخت. در ادامه، بیشتر در مورد این لوله‌ها و کاربرد گسترده آن‌ها در صنعت خواهیم پرداخت.

لوله گالوانیزه آهنی

لوله‌های گالوانیزه آهنی به دلیل رنگ خاصی که دارند، در بازار آهن به راحتی شناسایی می‌شوند. این نوع از لوله‌ها دارای رنگ تیره و خاکستری هستند و از جنس آهن سفید می‌باشند که دستخوش فرایند نورد شده‌اند. در فرایند ساخت آن‌ها معمولاً درزهایی ایجاد می‌شود که با استفاده از دستگاه درزجوش به راحتی قابل جوش خوردن است. در مرحله بعدی، این لوله‌ها وارد مخزنی می‌شوند که درون آن زینک یا روی مذاب وجود دارد. این نوع لوله‌ها با نام لوله درزدار نیز در بازار شناخته شوند.

لوله گالوانیزه فولادی

لوله گالوانیزه فولادی ساخته‌شده از فولاد نرم است. در فرایند ساخت آن‌، ورقه فولاد را با فشار بسیار از درون یک قالب رد می‌کنند و در مرحله بعدی، درزهای ایجادشده را جوش می‌دهند. پس از انجام این فرایندها، برای افزایش مقاومت این لوله‌ها در برابر اسید و زنگ‌زدگی به خصوص در مناطق مرطوب، درون یک ظرف آبکاری و آغشته از روی قرار می‌گیرند.

میان نوع آهنی و فولادی، تفاوت عمده‌ای وجود ندارد. اما طبیعتاً نوع فولادی از وزن کمتری برخوردار است و از لحاظ ظاهری نیز دارای جلوه‌ای براق‌تر و روشن‌تر می‌باشد. البته ناگفته نماند که مقاومت نوع فولادی در برابر اسیدها نسبت به نوع آهنی، کمتر است.

انواع لوله گالوانیزه بر اساس روش تولید

لوله گالوانیزه بر اساس روش تولید و نوع گالوانیزاسیون به کار رفته در آن‌ها، به دو نوع سرد و گرم تقسیم می‌شوند. در ادامه این بخش به معرفی این دو نوع خواهیم پرداخت.

لوله گالوانیزه سرد

در گالوانیزاسیون سرد، روی یا اصطلاحاً نمک روی درون یک محلول آبی الکترولیز می‌شود و پس از انجام این فرایند، محصول تولید می‌گردد. البته گالوانیزاسیون و آبکاری در دمای پایین انجام می‌شود و در انتها یک روکش روی، بر روی سطح آن‌ها قرار می‌گیرد.

در روش سرد، ظاهر لوله براق و یکنواخت است. البته از آنجایی که پوشش کاملاً سطحی می‌باشد، اگر خراشی عمیق روی سطح آن‌ها ایجاد گردد، لایه‌های زیرین دستخوش فرایند اکسیداسیون می‌شوند یا اصطلاحاً زنگ می‌زنند. همین امر باعث کاهش عمر لوله نیز می‌شود.

این روش مقاومت و استحکام زیادی را به لوله نمی‌بخشد و ممکن است لوله به راحتی خراش ببیند.

لوله گالوانیزه گرم

این فرایند مطابق نام آن، در دمای بالا انجام می‌شود. نحوه انجام آن به گونه‌ای است که مولکول‌های آهن و روی با یکدیگر درگیر می‌شوند و بدین ترتیب روی به آهن نفوذ می‌کند. همین باعث افزایش عمر لوله می‌شود و عمر بیشتری را نسبت به روش سرد به لوله می‌بخشد.

عمر مفید این لوله‌ها بین ۲۵ تا ۳۰ سال است. هنگام انجام این فرایند باید ضخامت لایه بین ۴۰ الی ۱۲۰ میکرون باشد تا فرایند به راحتی و جدا از هرگونه معضلی انجام شود. در این روش، ظاهر لایه روی کدر، مات و طوسی رنگ است و همچنین سطح صاف و یکنواختی نیز بر خلاف روش سرد ندارد.

ویژگی‌های لوله گالوانیزه

همان‌طور که قبلاً نیز گفته شد، لوله‌های گالوانیزه در دسته و طبقه لوله‌های درزدار قرار می‌گیرند. معمولاً این لوله‌ها قطری میان ۲٫۵ سانتی‌متر الی ۲۰ سانتی‌متر دارند و طول معمول آن‌ها در صنعت نیز ۶ متر است. همچنین طبق گفته‌های قبل متوجه شدیم که این نوع لوله از جنس فولاد نرم یا آهن سفید نورد ساخته می‌شود که در ادامه با فلز روی روکش داده‌شده یا پوشش‌داده می‌شود.

یکی از ویژگی‌های این نوع لوله، مقاومت آن می‌باشد که نباید از آن غافل شد. هرچند این لوله‌ها در مقایسه با لوله‌های آهنی از مقاومت کمتری برخوردار هستند، اما نباید مقاومت آن‌ها را نیز دست کم گرفت. مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی این لوله‌ها نیز بسیار بالا می‌باشد و در مناطق مرطوبی مثل شمال کشور بسیار کاربرد دارد. همچنین طول عمر آنها حداقل ۵۰ سال است که کاملاً مناسب می‌باشد.

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که باعث افزایش مقاومت و استحکام لوله گالوانیزه در برابر ضربات و شکستگی و آسیب‌دیدگی می‌شود، ساختار یکپارچه و یک دست آن است که به نوع خود جای تقدیر دارد.

این لوله‌ها دارای رنگ شفاف و براقی هستند، اما ممکن است مرور زمان و در معرض هوا و رطوبت و حتی فرسوده بودن، باعث تغییر رنگ و شفافیت آنها شود که در میان دیگر انواع لوله‌ها، امری طبیعی می‌باشد.

همچنین یکی دیگر از قابلیت‌ها و ویژگی‌های بسیار مهم این لوله‌ها، قابلیت بازیافت و استفاده مجدد است. این امر با ذوب شدن آن‌ها در کوره‌های حرارتی دما بالا، امکان پذیر می‌باشد.

کاربردهای لوله گالوانیزه

استفاده اصلی لوله گالوانیزه برای انتقال آب و گاز می‌باشد که می‌تواند به صورت درون‌شهری و برون‌شهری انجام شود. به صورت کلی، این لوله‌ها برای آب‌رسانی در ساخت‌و‌سازها مورد استفاده قرار می‌گیرند و از محبوبیت بسیاری برخوردار هستند. البته بهتر است از واژه سیالات برای انتقال در این لوله‌ها استفاده شود، چرا که بسیاری از بخش‌های خطوط گازرسانی نیز از همین نوع لوله‌ها ایجاد شده‌اند و می‌شوند.

در سیستم‌ها و سامانه‌های آبیاری نیز این لوله‌ها زیاد به چشم می‌آیند و در مراتع کشاورزی نیز در بسیاری از مناطق از همین لوله‌ها استفاده می‌شود.

یکی دیگر از کاربردهای عمده این لوله‌ها در سیستم‌های تهویه و حتی تصفیه خانه‌ها می‌باشد که باعث‌شده است آن‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار باشند و استفاده گسترده‌ای در زمینه انتقال داشته باشند.

جمع‌بندی

در این مقاله توضیحاتی کلی را در مورد لوله گالوانیزه ارائه کردیم و به نکاتی را در مورد ویژگی‌ها، کاربردها و حتی انواع آن‌ها پرداختیم. درمجموع، این لوله‌ها یکی از پرکاربردترین لوله‌ها در صنعت هستند و بسیار محبوب می‌باشند.

 📌 مطالب پیشنهادی :

• دانستنی های انواع لوله گلخانه
• لوله گالوانیزه آهنی چیست ؟
• نورد
• معرفی انواع لوله انتقال آب و کشاورزی
• انواع گلخانه بر اساس نوع سازه

منابع