از چه زمانی لوله کشی آب تهران و حومه آغاز شد؟
از گذشته تاکنون انسان در جستجوی پیشرفت و راه‌حل‌هایی که موجب راحتی‌اش می‌شود، می‌باشد. تأمین آب در شهرها و روستا از دیرباز به‌عنوان یکی از چالش‌های زندگی انسان شناخته‌شده است. اگرچه در گذشته افراد آب موردنیاز خود را از رودخانه‌ها تأمین می‌کردند، اما امروز در اغلب شهرها از سیستم تصفیه و لوله‌کشی برای انتقال آب به خانه‌ها استفاده می‌شود. در این مقاله آغاز لوله کشی آب تهران و حومه موردبررسی قرارگرفته است.
تاریخچه لوله‌کشی آب تهران و حومه
قبل از تأسیس سیستم لوله‌کشی آب در شهرهایی مانند بیرجند، مشهد و آبادان، در تهران تعدادی از مستشاران خارجی تلاش کردند تا راه‌حلی برای تأمین آب تهران و حومه پیدا کنند. اما تلاش آن‌ها به ثمر نرسید. پس از آن در سال ۱۳۰۳ به‌منظور تأمین آب و برق تهران، طرح احداث سد بر روی رودخانه جاجرود پیشنهاد داده شد. اما این طرح آغاز لوله کشی آب تهران و حومه نبود و به دلایلی رد گردید. در نهایت در سال 1306 تصمیم بر این شد که با احداث کانالی، از رودخانه کرج آب موردنیاز تهران و حومه تأمین شود. طول این کانال 53 کیلومتر بود که از روستای بیلقان کرج تا جمشیدآباد تهران امتداد داشت و ساخت آن تقریباً ۴ ماه طول کشید.
شروع کار شرکت رژی فرانسه
اگرچه با کانال‌کشی از رودخانه کرج تا حدودی آب موردنیاز ساکنان تهران و حومه تأمین می‌شد، اما این کانال مشکلاتی نیز به همراه داشت. به‌عنوان مثال، آب از مسیر کانال منحرف می‌شد و این اتفاق باعث آلوده شدن آب می‌گردید. بنابراین با توجه به آلودگی آب، مسیر کانال‌کشی به‌طور مدوام نیاز به لایروبی داشت. پس از این وقایع، شرکت رژی عمومی راه‌آهن فرانسه، در سال ۱۳۱۸، مسئولیت آغاز لوله کشی آب تهران و حومه را بر عهده گرفت. اما با شروع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط متفقین، این پروژه متوقف شد.
کلنگ‌زنی پروژه
بالاخره در سال ۱۳۲۴ تعدادی از بازرگانان تهران پروژه لوله‌کشی آب تهران و حومه را آغاز کردند. آن‌ها موفق شدند اولین کلنگ لوله‌کشی آب تهران و حومه را در سال ۱۳۲۶ در میدان سنگلج به زمین بزنند که اکنون پارک شهر تهران در آن واقع‌شده است. بنابراین در طرح اولیه لوله‌کشی تهران که در سال ۱۳۲۹ ارائه گردید، به‌وسیله دو خط لوله فولادی به قطر۴۰ اینچ و با ظرفیت ۲۴۲ هزار مترمکعب، آب موردنیاز یک جمعیت تقریباً ۹۰۰ نفری تأمین می‌شد. بدین منظور در هر شبانه‌روز، آب از آبگیر بیلقان به نخستین تصفیه‌خانه تهران در جلالیه منتقل می‌شد. بهره‌برداری از این خط لوله در سال ۱۳۳۴ آغاز شد.
طرح ساخت سد امیرکبیر
با آغاز لوله کشی آب تهران و حومه برای جمع‌آوری و مهار آب باران در سال ۱۳۳۳، طرح ساخت سد امیرکبیر در ۴۰ کیلومتری شمال غربی تهران، در نزدیکی کیلومتر ۲۳جاده کرج به چالوس ارائه شد. ساخت این سد تقریباً 5 سال طول کشید. طی سال‌ها با افزایش جمعیت تهران و افزایش نیاز به آب، دومین تصفیه‌خانه و دو خط لوله بتنی به قطر ۲۰۰۰ میلی‌متر برای انتقال آب از آبگیر بیلقان راه‌اندازی شد و از سال ۱۳۴۲ افتتاح و بهره‌برداری گردید.
استفاده از منابع زیر زمینی
با تداوم رشد جمعیت و افزایش مهاجرت به تهران، به‌منظور برطرف کردن نیازهای جدید، مسئولین لوله‌کشی تهران و حومه تصمیم به استفاده از منابع آب زیرزمینی گرفتند. به عبارت دیگر در کنار آغاز لوله کشی آب تهران و حومه و با توسعه قنات‌ها، متصدیان امر تلاش کردند که در ماه‌های کم آب مانند خرداد، تیر، مرداد و شهریور تا حدودی نیاز آب ساکنین را تأمین کنند. به همین دلیل پس از سال ۱۳۴۲ پروژه حفر چاه‌های عمیق شروع شد.
سد لتیان
در سال‌های بعدی به منظور تأمین بخشی از آب تهران و آب کشاورزی دشت ورامین، طرح سد لتیان در ۳۲ کیلومتری شمال شرق تهران بر روی رودخانه جاجرود ارائه شد. بهره‌برداری از این سد در سال ۱۳۴۶ صورت گرفت. آب این سد به‌وسیله تونل تلو که ۹ کیلومتر طول و ۷/۲ متر قطر دارد، به مناطق شرقی تهران منتقل می‌شد. با احداث سد لتیان، طرح ساخت سومین تصفیه‌خانه در تهران در منطقه حکیمیه تهران پارس ارائه گردید. بنابراین تصفیه‌خانه شماره 3، یک سال بعد راه‌اندازی شد.
سد لار
پس از آن در جهت توسعه تصفیه‌خانه شماره 3 و به دنبال افزایش نیازهای آب ساکنان تهران، سد دیگری بر رودخانه لار در شمال‌شرقی تهران احداث گردید. رودخانه لار در بلندی‌های کوه کلان در دامنه قله دماوند و در ناحیه‌ای به نام پلور در کیلومتر ۶۵ جاده هراز واقع‌شده است. ساخت این سد و همچنین احداث تصفیه‌خانه شماره 4 در اوایل دهه 60 به پایان رسید و هر دو آن‌ها در سال ۱۳۶۳ بهره‌برداری شدند.
البته ناگفته نماند که هدف اصلی ساخت سد لار، تأمین میزانی از آب موردنیاز تهران و حومه بود. با این حال، به علت مشکل فرار آب، بهره‌برداری از آب این سد به‌اندازه ظرفیت اسمی آن نمی‌باشد. بنابراین با تونل کلان که ۲۰ کیلومتر طول و سه متر قطر دارد، آب موجود در مخزن این سد تا سه کیلومتری دریاچه سد لتیان منتقل می‌شود. در دو نیروگاه کلان و لوارک از این آب برای تأمین برق استفاده می‌گردد و سپس آن را به رودخانه می‌ریزند تا سد لتیان را تغذیه کند.
اگرچه بیش از هفتاد سال از آغاز لوله کشی آب تهران و حومه می‌گذرد، اما با رشد بیش از حد جمعیت تهران هنوز هم منابع آب موجود مانند سدهای کرج، لتیان، لار و چاه‌ها نیاز آب ساکنان آن را تأمین نمی‌کنند. به همین دلیل، طی این سال‌ها برداشت از منابع زیرزمینی افزایش‌یافته است.
جمع‌بندی
برخلاف بسیاری دیگر از شهرها، تهران در کنار رودخانه بنا نشده است. به همین دلیل، آب موردنیاز ساکنان آن از نقاط دوردست و رودخانه‌های اطراف تأمین می‌شود. همان‌طور که در این مقاله بیان شد، قبل از راه‌اندازی سیستم لوله‌کشی برای انتقال آب به سراسر تهران، مردم از ابتدایی‌ترین روش‌ها استفاده می‌کردند. مستشاران خارجی و شرکت رژی عمومی راه‌آهن فرانسه تصمیم به تأسیس گذرگاه‌هایی برای انتقال آب گرفتند، اما با موفقیت روبه‌رو نشدند. در نهایت پس از ماجراهای متعدد آغاز لوله کشی آب تهران و حومه توسط تعدادی از بازرگانان تهرانی، در سال ۱۳24 به وقوع پیوست.
بهترین قیمت موجود در بازار و ارسال به تمام نقاط تهران و ایران
جهت اطلاعات بیشتر با شماره تلفن ☎ ۰۲۱۴۹۹۸۶۰۰۰ داخلی ۱۰۰ تماس بگیرید
برروی شماره ها کلیک کنید
۰۲۱۴۴۲۵۴۵۶۵
۰۲۱۴۴۲۵۳۵۶۵
۰۹۱۲۰۴۳۴۵۶۵
از چه زمانی لوله کشی آب تهران و حومه آغاز شد؟
برخلاف بسیاری دیگر از شهرها، تهران در کنار رودخانه بنا نشده است. به همین دلیل، آب موردنیاز ساکنان آن از نقاط دوردست و رودخانه‌های اطراف تأمین می‌شود. همان‌طور که در این مقاله بیان شد، قبل از راه‌اندازی سیستم لوله‌کشی برای انتقال آب به سراسر تهران، مردم از ابتدایی‌ترین روش‌ها استفاده می‌کردند. مستشاران خارجی و شرکت رژی عمومی راه‌آهن فرانسه تصمیم به تأسیس گذرگاه‌هایی برای انتقال آب گرفتند، اما با موفقیت روبه‌رو نشدند. در نهایت پس از ماجراهای متعدد آغاز لوله کشی آب تهران و حومه توسط تعدادی از بازرگانان تهرانی، در سال ۱۳24 به وقوع پیوست.
